Sıradan bir elan, inqilabi bir tarix
Bitcoin Pizza günü kimi tanınan tarixin kökləri 2010-cu ilin may ayına gedib çıxır. Bu dövrdə Bitcoin hələ geniş yayılmamışdı və bir çox insan onun real dəyərini anlayacaq qədər məlumatlı deyildi. Kriptovalyuta yalnız texnologiya həvəskarları arasında tanınırdı və əsasən forumlarda müzakirə olunurdu. Məhz həmin forumların birində, Laszlo Hanyecz adlı bir proqramçı, cəsarətli bir təklif etdi:
“Bitcoin qarşılığında mənə iki pizza sifariş edə biləcək birini axtarıram.”
Bu, sadəcə bir alış-veriş təklifi deyil, həm də Bitcoin-in real dünyada tətbiqini sınamaq cəhdi idi. Laszlo, Bitcoin ilə bir mal alıb, onun istifadə edilə biləcəyini sübut etmək istəyirdi.
Pizza alışının arxasındakı maraqlı detallar
Laszlonun təklifi sadə görünsə də, dövrün kontekstində bu, böyük bir risk idi. O zaman 10,000 Bitcoin-in dəyəri cəmi 41 dollar idi. Laszlo bunu simvolik məbləğ hesab edirdi, çünki Bitcoin-in gələcəkdə dəyər qazanacağına dair heç bir təminat yox idi.
Forumda Jeremy Sturdivant (tez-tez “Jercos” adı ilə tanınır) adlı bir istifadəçi Laszlonun təklifini qəbul etdi. O, Laszlo üçün iki böyük pizza sifariş etdi və bunun qarşılığında 10,000 BTC aldı. Həmin gün Jeremy pizzasını çatdırdı, Bitcoin isə ilk dəfə real dünyada istifadə olundu.
Pizza gününün təkrarolunmaz simvolizmi
Bu əməliyyat adi bir pizzanın həddi aşan bir simvola çevrilməsinin əsasını qoydu:
- Bitcoin-in istifadəyə qabiliyyəti: Bu hadisə Bitcoin-in yalnız texnoloji yenilik olmadığını, həm də real dünya əməliyyatlarında tətbiq edilə biləcəyini göstərdi.
- Dəyər paradoksu: 2010-cu ildə cüzi bir məbləğ kimi görünən 10,000 BTC-nin bu gün milyardlarla dollar dəyərində olması, maliyyə texnologiyalarının sürətli inkişafını və insanların gələcəyi görə bilmədiyini simvollaşdırır.
- İnnovasiyanın başlanğıcı: Pizza Günü ilə başlayan proses, Bitcoin-i qlobal bir maliyyə sisteminə çevirmək yolunda ilk addım idi.
Gizli detallar: Hekayənin az tanınan tərəfləri
- Jeremy Sturdivant nə etdi? Jeremy aldığı 10,000 BTC-ni uzun müddət saxlamadı. Onu müxtəlif xərclər üçün istifadə etdi, çünki o dövrdə Bitcoin-ə böyük gələcək investisiyası kimi baxılmırdı.
- Laszlo-nun təcrübəsi: Laszlo sonradan bu əməliyyatı heç vaxt peşmanlıqla xatırlamadığını bildirib. Onun fikrincə, bu alış-veriş Bitcoin-in geniş yayılmasına və qəbul edilməsinə töhfə verib.
- Pizza markası: Çoxlarının düşündüyünün əksinə, bu pizzalar məşhur qlobal zəncirdən deyil, yerli bir pizzacadan sifariş edilmişdi.
Pizza gününün irsi
22 May artıq adi bir tarix deyil. Hər il Bitcoin icması bu günü texnologiyanın və iqtisadi azadlığın simvolu kimi qeyd edir. Bəzi ölkələrdə hətta texnoloji startaplar və kriptovalyuta həvəskarları arasında Pizza Günü münasibətilə tədbirlər keçirilir. Onlar bu hadisəni yalnız bir an kimi deyil, həm də bir ideya olaraq qeyd edirlər.
Gələcəyin perspektivi
Pizza Gününün hekayəsi göstərir ki, böyük dəyişikliklər bəzən kiçik hadisələrdən başlayır. İki pizzanın alınması ilə başlayan bu yol, kriptovalyutanın iqtisadiyyatdakı mövqeyini tamamilə dəyişdi. Ola bilsin ki, gələcəkdə Pizza Günü yalnız Bitcoin-in deyil, həm də bütün mərkəzsiz texnologiyaların bayramı kimi qeyd ediləcək.