NVIDIA, 1993-cü ildə Kaliforniya ştatının Santa Clara şəhərində Jen-Hsun Huang, Chris Malachowsky və Curtis Priem tərəfindən qurulmuşdur. Bu, o dövr üçün çox böyük bir yenilik və inqilab sayılırdı, çünki kompyuter qrafikasına olan ehtiyac artmağa başlamışdı və bu sahəyə olan maraq getdikcə genişlənirdi. Şirkətin yaranma məqsədi, şəxsi kompüterlərdə yüksək keyfiyyətli 3D qrafika emalı təmin etmək idi.
NVIDIA-nın qurucularının hər biri texnologiya sahəsində müəyyən təcrübəyə sahib idi. Jen-Hsun Huang, şirkətin CEO-su, özünü mühəndislik və rəhbərlik sahəsində çox istedadlı bir şəxs olaraq tanıtdı. Curtis Priem, texnoloji inkişaflar sahəsindəki təcrübəsini şirkətə gətirdi, Chris Malachowsky isə marketinq və satış sahəsindəki bacarıqları ilə şirkətin uğuruna böyük töhfə verdi. Bu üç nəfərin mükəmməl iş birliyi, şirkətin erkən dövrlərdə sürətlə inkişaf etməsinə səbəb oldu.
İlk zamanlar NVIDIA, qrafik kartları və qrafika texnologiyaları üzərində çalışırdı. O dövrdə qrafika sürətlə inkişaf edirdi və kompüter oyunları, mühəndislik simulyasiyaları və animasiya sahələrində yüksək keyfiyyətli görüntü emalına böyük tələbat yaranmışdı. NVIDIA-nın qurulması ilə bu tələbatı qarşılayacaq bir güc ortaya çıxmış oldu.
Şirkət özünün ilk məhsullarını 1995-ci ildə bazara təqdim etməyə başladı. NVIDIA-nın ilk böyük uğuru, “RIVA” seriyası ilə əldə olundu. Bu qrafik kartları, 3D qrafika işləmə qabiliyyətləri ilə bazarda mövqelərini möhkəmləndirdi. RIVA, o dövrün qrafik kartları ilə müqayisədə daha üstün performans təqdim edirdi.
1999-cu ildə NVIDIA “GeForce 256” adlı qrafik prosessorunu təqdim etdi. Bu məhsul, qrafik kartlarını sadəcə görüntü emal etməyin ötesinə keçirərək, kompüterlərə daha yüksək paralel emal gücü təmin etdi. Bu çip, GPU (grafik prosessoru) olaraq adlandırılan ilk məhsul oldu və kompüterlərin 3D qrafika işləmə qabiliyyətini ciddi şəkildə təkmilləşdirdi. Bu məhsul həmçinin texnoloji dövrün başlanğıcı oldu, çünki GPU-nun tam mənasında ilk dəfə tətbiqi həmin dövrdə baş verdi.
2000-ci illərin əvvəllərində NVIDIA, daha da inkişaf edərək, yeni texnologiyalar üzərində çalışmağa başladı. 2006-cı ildə təqdim etdiyi “CUDA” (Compute Unified Device Architecture) platforması, GPU-ları yalnız qrafika işləməkdən daha çox məqsəd üçün istifadə etməyə imkan verdi. CUDA, NVIDIA-nın qrafika çiplərini paralel hesablama və böyük verilənlər üzərində işləmək üçün güclü bir vasitəyə çevirdi. Bu texnologiya, süni intellekt, elmi araşdırmalar və mühəndislik sahələrində böyük inqilablar yaradaraq NVIDIA-nın uğurlu inkişafını daha da artırdı.
CUDA-nın təqdimatından sonra, GPU-lar yalnız oyunçular və qrafika dizaynerləri üçün deyil, həm də elmi araşdırmalar və data mərkəzləri üçün əvəzolunmaz alətə çevrildi. Bu, NVIDIA-nın qlobal səviyyədə liderliyini möhkəmləndirdi və şirkət daha geniş sahələrə yayıldı.
2000-ci illərin sonlarına doğru NVIDIA, “GeForce GTX” və “GeForce RTX” seriyalarını təqdim edərək, qrafik kartları sahəsində inqilab etdi. GTX seriyası, oyunçulara daha yüksək görüntü keyfiyyəti və daha sürətli işləmə təcrübəsi təqdim etdi. Lakin, RTX seriyası, xüsusilə “ray tracing” (şüa izləmə) texnologiyasının tətbiqi ilə daha böyük bir yenilik təqdim etdi. Bu texnologiya, oyunların və 3D tətbiqlərin daha realistik görünməsini təmin edirdi. RTX kartları, həmçinin AI-dən istifadə edərək oyunlardakı animasiyaların və görüntü keyfiyyətinin sürətli şəkildə təkmilləşdirilməsini təmin etdi.
2010-cu illərin ortalarından başlayaraq, NVIDIA, süni intellekt sahəsindəki yenilikləri ilə diqqət çəkdi. Şirkət, avtomatik öyrənmə alqoritmalarının sürətlə işlədilməsi üçün xüsusi olaraq optimallaşdırılmış GPU-lar istehsal etməyə başladı. Süni intellekt, maşın öyrənməsi və dərin öyrənmə sahələrindəki inkişaflar, NVIDIA-nın GPU-larına olan tələbatı daha da artırdı.
2016-cı ildə NVIDIA-nın CEO-su Jen-Hsun Huang, şirkətin süni intellekt texnologiyalarını daha da inkişaf etdirəcəyini və avtomatik nəqliyyatın gələcəyində mühüm rol oynayacağını açıqladı. Bu, şirkətin süni intellekt sahəsində liderliyini və avtomatik sürüş texnologiyalarını inkişaf etdirmə məqsədini göstərirdi.
NVIDIA-nın tarixçəsi, texnoloji inkişafların önündə gedən bir şirkətin necə formalaşdığını göstərir. Şirkət yalnız qrafika kartları ilə məhdudlaşmadı, həm də süni intellekt, maşın öyrənməsi və avtonom nəqliyyat sahələrindəki inqilabları ilə texnologiya dünyasında əhəmiyyətli bir mövqe qazandı.
2020-ci ildə NVIDIA, ARM Holdings şirkətini almaq üçün böyük bir müqavilə imzaladı. Bu müqavilə, NVIDIA-nın mobil texnologiyalara və IoT (Internet of Things) sahələrinə daxil olmasını təmin etdi. Bu alqı, şirkətin gələcəkdəki texnoloji inkişaflara və daha geniş bazarlara doğru irəliləməsini dəstəkləyəcək.
NVIDIA-nın tarixçəsi, müasir texnologiyanın inkişafında əsas rol oynamış bir şirkətin yüksəlişini nümayiş etdirir. Geçmişdəki uğurları və gələcəkdəki perspektivləri, bu şirkətin texnologiya dünyasında daha da irəliləməsi və yeni inqilablar yaratması üçün böyük potensiala sahib olduğunu göstərir.